Kim jest rodzina zastępcza?
Nie spotkałeś się z takim środowiskiem? Nie wiesz gdzie pracują, mieszkają, jacy są?
Przedstawiamy zatem rodzinę zastępczą:
Rodzina zastępcza może mieszkać w bloku naprzeciwko – lub w domu dwie ulice dalej. Rodzina zastępcza ma swoją pracę, zainteresowania, często swoje dzieci. Rodzina zastępcza ma także swoje przyzwyczajenia, rytuały, plany. Rodziny zastępcze nie są odizolowane od społeczeństwa. Nie jest to twór żyjący w wyznaczonym miejscu czy mieście. Nie są charakterystyczni, nie są inni – są wyjątkowi, tak jak każdy z nas! Na ile unikatowi są – decydują sami.
Każda z nich ustala charakter i specyfikę swojej rodziny. Stając się rodziną niezawodową, rodzice nie zmieniają swojej dotychczasowej pracy zawodowej. Stając się rodziną zawodową, jedno z rodziców decyduje się na podjęcie pracy właśnie w tym charakterze, drugie zaś pozostaje na swoim dotychczasowym stanowisku – wymóg konieczny. Podejmując decyzję o stworzeniu specjalistycznej, rodziny zastępczej decydują się często na przyjęcie dziecka o specjalnych potrzebach – np. niepełnosprawne. Rodziny pełniące funkcję pogotowia rodzinnego przyjmują dzieci najczęściej z interwencji (np. w środku nocy, lub w święta) na krótki okres czasu, około 3-6 miesięcy. Są rodziny, które decydują się na ogromny stół do którego zapraszają więcej dzieci niż jest ich w przeciętnych domach – są to rodzinne domy dziecka: duże rodziny,
w których są maluchy, dzieci i nastolatki. Specyfikę rodziny spokrewnionej opiszemy szerzej w dalszej części.
Rodzina zastępcza to środowisko, które przypominać ma naturalną rodzinę. Powinno się w niej znaleźć miejsce na radości i troski, smutek, chęci, działania, plany, wspólny czas, obowiązki, kłótnie, złość, pocieszenie oraz wsparcie. Słowem: na wszystko co dzieje się w codziennym życiu, ponieważ dzięki temu dzieci przebywające w rodzinie zastępczej uczą się właściwie funkcjonować.
#OBALAMY MITY
~”Żyją z tych pieniędzy na dzieci!”
A Ty byłbyś w stanie żyć za cudze pieniądze? Dziecko, które jest umieszczane w pieczy zastępczej ma za sobą świadczenia przysługujące opiekunom na jego utrzymanie. Jedzenie, ubranie, środki czystości, pomoce naukowe, lekarstwa, rehabilitacje czy wizyty u specjalistów kosztują nie rzadko dużo więcej niż świadczenia, które należą się opiekunom.
Więc pieniądze, mówisz…
Zawód – rodzina zastępcza zawodowa jest funkcją płatną wykonywaną na podstawie umowy podpisanej z organizatorem pieczy zastępczej.
Rodzina zastępcza zawodowa otrzymuje swoją pensję, co miesiąc. Jak każdy pracownik samorządów. Jednak nikt inny – poza właśnie rodzicem zastępczym – nie pracuje 7 dni w tygodniu 24 godziny na dobę, 365 dni w roku. Osoby chcące podjąć się tak ważnego zadania jakim jest opieka nad drugim człowiekiem nie kierują się wysokością pensji przyznawanej w comiesięcznych przelewach na konto.
Jak wycenić pracę, w której stajesz się nie rzadko jedynym filarem życia dla drugiej osoby?
Jesteś w stanie wycenić taką pracę?
Chyba nikt nie jest.
3 najczęstsze scenariusze – choć życie pisze swoje…
Powody, dla których dziecko zostaje umieszczone w pieczy zastępczej nie są najważniejsze. Najistotniejsze dla wszystkich zaangażowanych instytucji powinno być bezpieczeństwo i życie dziecka.
Gdy dany podopieczny zostaje umieszczony w rodzinie zastępczej może powrócić do rodziny biologicznej, jeśli powód dla którego zostało
w pieczy umieszczone – ulegnie zmianie, poprawie bądź zniknie. O możliwości powrotu dziecka do rodziny biologicznej decyduje sąd przy współpracy organów takich jak m.in. Ośrodek Pomocy Społecznej, czy np. kurator.
Gdy do poprawy sytuacji nie dochodzi – lub nie ma możliwości powrotu dziecka do rodziny biologicznej sąd reguluje sytuację prawną dziecka – wówczas może ono zostać adoptowane. (o procedurach adopcji w następnym artykule).
Jeśli sytuacja rodziny biologicznej i dziecka jest skomplikowana to w świetle obowiązujących przepisów nie można uregulować sytuacji prawnej dziecka. Pozostaje ono wówczas w rodzinie zastępczej lub innej formie pieczy (np. placówka opiekuńczo-wychowawcza) aż
do momentu osiągnięcia pełnoletności.
To nie rodzina zastępcza decyduje, jak długo dziecko pozostanie pod jej opieką.
Decyzję podejmuje sąd.
#OBALAMY MITY
#Czy w Dniu osiemnastych urodzin dziecko musi się wyprowadzić z rodziny zastępczej lub placówki?
– Absolutnie nie! Osoba pełnoletnia ma możliwość kontynuowania nauki czy pracy. Tak jak w tradycyjnych rodzinach dzieci pozostają
w rodzinach zastępczych często dłużej niż do zakończenia szkoły, również w rodzinach zastępczych wychowankowie pozostają w domach swoich opiekunów. Relacje zbudowane przez lata często w takich aspektach przypominają te, które buduje się w naturalnych rodzinach.
Tak jak zbuntowany nastolatek często nie chce kontynuować nauki, tak wytrwały rodzic stara się na wszelkie sposoby motywować do dalszej pracy nad sobą. Wyłącznie od relacji, jakie uda się zbudować zależy to, czy dzieci będą utrzymywały kontakt ze swoim opiekunami:
czy po usamodzielnieniu się wychowankowie będą dzwonić o przepis na zupę czy też, będą w stanie zadzwonić i powiedzieć „mam problem”, czy przyszłe dzieci naszych podopiecznych traktować będą rodziców zastępczych jak dziadków.
Kto może zostać kandydatem na rodzinę zastępczą?
Osoba stanu wolnego lub żyjąca w konkubinacie, małżeństwo, rodziny z dziećmi, lub osoby rozwiedzione. Wymagania opisane
są w pkt 42 Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Predyspozycje, wymagania czy kwalifikacje są formalnościami które są nic nie znaczące jeśli kandydat nie ma w sobie tego, co potrzebuje każde dziecko: miłości i empatii, chęci pomocy i wewnętrznych pobudek
do tego, by dać siebie bez oczekiwania czegoś w zamian.
Szkolenie trwa około 12 tygodni.
Cały proces kwalifikacyjny wydłuża się najczęściej do kilku miesięcy.
Rodzina zastępcza to forma opieki dla dziecka, które w rodzinie biologicznej pozostać nie mogło. Myśląc o rodzinach zastępczych należy pamiętać przede wszystkim o dziecku, które zostaje w niej umieszczone. Najczęściej jest to dziecko z trudnymi doświadczeniami, ranami na duszy i niezrozumieniem świata, bo przecież dlaczego to wszystko spotkało właśnie je?
Obowiązkiem rodzica zastępczego jest wykonywanie postanowień sądu. Jednym z nich jest dążenie do powrotu dziecka do rodziny biologicznej (jeśli jest to możliwe), np. poprzez umożliwianie kontaktów dziecka z rodziną biologiczną. Wymagane są w tym miejscu ogromne pokłady wsparcia, zrozumienia i empatii. Wyzbycie się swoich przekonań i działanie zgodnie z wytycznymi. Niełatwo jest przecież dopuszczać do spotkań czy choćby rozmowy telefonicznej wiedząc jak wiele bólu sprawili dziecku rodzice biologiczni. Jest to przykry obowiązek, o którym nie często się mówi.
Sprawując opiekę nad dzieckiem z ogromnym bagażem doświadczeń możesz być przygotowanym na prawdziwie emocjonalny roller coaster. Na Waszej drodze będą zarówno wzloty i upadki. Tyle samo łez szczęścia co smutku. Musisz nauczyć się nie oceniać przez pryzmat swoich dzieci, swoich doświadczeń czy swoich racji. To zupełnie inna bajka. Przed Tobą nieopisanie ważne zadanie. Obdarowanie miłością, nie oczekując niczego w zamian. Jeśli właściwie poprowadzisz podopiecznego tą wspólną podróż możesz otrzymać naprawdę sowitą zapłatę. Człowieka, który jest. Któremu poświęciłeś swój czas, motywację, radość, chęć, miłość.
A dzięki Tobie ten człowiek przezwyciężył dawne problemy i stał się tym, kim jest.
Dlaczego powinniśmy wiedzieć o istnieniu środowisk takich jak rodziny zastępcze?
Ponieważ niespodziewanie możemy się nią stać!
Jednym obszarów pieczy jest twór nazwany rodziną spokrewnioną. Jest to bardzo często spotykana forma zabezpieczenia dziecka przez najbliższą rodzinę tj. dziadków lub pełnoletnie rodzeństwo dziecka/dzieci.
#OBALAMY MITY
W sytuacjach losowych, tragicznych – takich jak wypadek, czy śmierć rodzica/rodziców biologicznych – dziecko/dzieci mają prawo trafić
pod opiekę najbliższej rodziny (takie jak te wyżej wymienione). Z pewnością nie dzieje się tak jak pokazują to na filmach!
#Nie zjawia się znikąd służba czy instytucja, która w tak krytycznej sytuacji odbiera możliwość opieki nad dzieckiem. Nie ma powodów,
aby najbliższa rodzina – posiadająca odpowiednie warunki i właściwie opiekująca się dzieckiem, nie sprawowała nad nim opieki.
Co więcej, wskazane jest, aby to dziecko pozostało w naturalnym i znanym dla siebie środowisku.
W przypadku tak niespodziewanych sytuacji warto wiedzieć, że jedną z możliwości w tak trudnej sytuacji może być udanie się do sądu
i złożenie wniosku o ustanowienie nas rodziną spokrewnioną. Dalsze procedury, szkolenia i kwalifikacje znajdują się po stronie instytucji takich jak Ośrodek Pomocy Społecznej czy Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie (w zależności od regionu nazewnictwo w/w instytucji może się różnić- MOPR, GOPS, itp.)
W tych instytucjach – podobnie jak w Naszej Fundacji PARO – otrzymacie wsparcie merytoryczne, poradnictwo psychologiczne, pomoc
w wypełnianiu dokumentów i wiele innych niezbędnych w trudnej sytuacji porad.
A co jeśli chcemy zająć się dzieckiem jednak NIE jesteśmy spokrewnieni w najbliższej linii – lub wcale?
(np. jesteśmy kuzynostwem, rodzicem chrzestnym)? Czy mogę zostać rodziną spokrewnioną? Nie.
Istnieje w tej sytuacji inne wyjście i – podobnie jak wyżej – udowadniając właściwe warunki, opiekę i więzi dziecko nie zostanie odebrane spod opieki oraz naturalnego środowiska. Decydując się na pełnienie roli opiekuna, udajemy się do sądu składając wniosek o ustanowienie niezawodowej rodziny zastępczej. Jak wyżej, dalsze procedury są prowadzone przez odpowiednie instytucje.
Pomoc w tym zakresie znajdziecie również w Fundacji PARO.
Jeśli macie pytania dotyczące systemu pieczy zastępczej zapraszamy do kontaktu.
667-771-340
@fundacjaparo@gmail.com